Jeotermal Enerji Nedir? Jeo termal enerji kaynakları, Türkiye Jeotermal enerji haritası gibi bilgilerin bulunduğu yazımızı okumanızı öneriyoruz. Jeotermal enerji yerkürenin iç ısısıdır. Bu ısı merkezdeki sıcak bölgeden yeryüzüne doğru yayılır.
Jeotermal (jeo-yerküre, termal-ısı anlamına gelir) yer kabuğunun çeşitli derinliklerinde birikmiş ısının oluşturduğu, kimyasallar içeren sıcak su, buhar ve gazlardır. Jeotermal enerji de bu jeotermal kaynaklardan ve bunların oluşturduğu enerjiden doğrudan veya dolaylı yollardan faydalanmayı kapsamaktadır.
Jeotermal Enerji Nedir?
İçindekiler
Jeotermal enerji yerin derinlerinde bulunan sıcak bölgelerden yeryüzüne doğru yayılan iç ısı olarak tanımlanır. Özellikle yeraltı suları diğer alanlara göre daha çok ısınarak yeryüzüne ulaşır. Bu tür alanlar jeotermal alan olarak adlandırılır.
Jeotermal enerjinin başlıca kullanım alanlarına bakıldığında elektrik enerjisi üretimi, konut ve seraların ısıtılması, termal tesisler (sağlık turizmi) olduğunu görürüz.
Jeotermal kaynakların üç önemli bileşeni vardır:
1. Isı kaynağı,
2. Isıyı yeraltından yüzeye taşıyan akışkan,
3. Suyun dolaşımını sağlamaya yeterli kayaç geçirgenliği.
Türkiye’de Jeotermal Enerji Kaynakları
Anadolu coğrafyası yüksek bir jeotermal potansiyele sahiptir. Türkiye topraklarının çok büyük bir kısmında jeotermal kaynaklara rastlanmaktadır.
Türkiye’nin jeotermal potansiyeli yaklaşık 31.500 MW civarındadır. Bölgesel anlamda baktığımızda ise Ege Bölgesi ve Güney Marmara jeotermal kaynaklarının yoğunlaştığı alanlar olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu bölgeleri takiben İç Anadolu Bölgesi, Doğu Anadolu Bölgesi, Karadeniz Bölgesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Akdeniz Bölgesi gelmektedir.
Ülkemizde jeotermal kaynaklardan faydalanma noktasına baktığımızda daha çok sağlık turizmi olduğu karşımıza çıkmaktadır.
Bunun yanında konutlarda ve seralarda ısıtma amaçlı olarak da kullanılmaktadır. Fakat geleceğe yönelik jeotermal enerjiden elektrik enerjisi üretme durumu ülkemiz için daha önemli hala gelecektir.
Jeotermal enerjiden elektrik enerjisi üretme ile alakalı Denizli Kızıldere santrali buna en iyi örnektir. Aktif olan bu santral, dönem dönem 15 MWe çıkmasına rağmen ortalama olarak 12 MWe elektrik üretmektedir.
Bu da jeotermal enerji kaynağının ne kadar önemli bir noktada olduğunun göstergesidir. Türkiye’de elektrik üretimine uygun jeotermal sahalar şunlardır;
- Denizli – Kızıldere
- Aydın – Germencik
- Çanakkale – Tuzla
- Aydın – Salavatlı
- Kütahya – Simav
- İzmir – Seferihisar
- İzmir – Dikili
- Manisa – Caferbeyli’dir.
Jeotermal Enerji Kaynakları
Jeotermal alanlarda sıcak kayaç ve yüksek yeraltı suyu sıcaklığı normal alanlara göre daha sığ yerlerde bulunur. Bunun başlıca nedenleri arasında:
• Magmanın kabuğa doğru yükselmesi ve dolayısıyla ısıyı taşıması,
• Kabuğun inceldiği yerlerde yüksek sıcaklık farkı sonucunda oluşan ısı akışı,
• Yeraltı suyunun birkaç kilometre derine inip ısındıktan sonra yüzeye doğru yükselmesi.
Jeotermal saha, sistem ve rezervuarı birbirlerinden ayırmak üzere aşağıdaki tanımlar yapılabilir.
Jeotermal Saha:
Yeryüzünde bir jeotermal etkinliği gösteren coğrafik bir tanımdır. Eğer yeryüzünde herhangi bir doğal jeotermal çıkış yoksa, yeraltındaki jeotermal rezervuarın üstündeki alanı tanımlamakta kullanılır.
Jeotermal Sistem:
Yeraltındaki hidrolik sistemi bütün parçaları ile birlikte (beslenme alanı, yeryüzüne çıkış noktaları ve yeraltındaki kısımları gibi) tanımlamakta kullanılır.
jeotermal enerji
Jeotermal Rezervuar:
İşletilmekte olan jeotermal sistemin sıcak ve geçirgen kısmını tanımlar.
Jeotermal sistemler ve rezervuarlar; rezervuar sıcaklığı, akışkan entalpisi, fiziksel durumu, doğası ve jeolojik yerleşimi gibi özelliklerine göre sınıflandırılırlar. Örneğin jeotermal rezervuarda 1 km derinlikteki sıcaklığa bağlı olarak sistemleri iki gruba ayırmak olasıdır.
a.) Rezervuar sıcaklığının 150°C’ dan düşük olduğu, düşük sıcaklıklı sistemler: Bu tür sistemler genelde yeryüzüne ulaşmış doğal sıcak su veya kaynar çıkışlar gösterirler.
b.) Rezervuar sıcaklığının 200°C’ dan yüksek olduğu yüksek sıcaklıklı sistemler: Bu tür sistemler ise doğal buhar çıkışları (fumeroller), kaynayan çamur göletleri ile kendini gösterir.
Jeotermal sistemlerin fiziksel durumlarına bağlı olarak sınıflandırılmaları durumunda, üç farklı rezervuar durumu tanımlanabilir.
Sıvının etken olduğu jeotermal rezervuarlar:
Rezervuardaki basınç koşullarında su sıcaklığının buharlaşma sıcaklığından daha düşük olduğu rezervuarları tanımlamakta kullanılır. Rezervuar basıncını sıvı su fazı kontrol etmektedir.
İki fazlı jeotermal rezervuarlar:
Rezervuarda sıvı su ve su buharı birlikte bulunmaktadır ve rezervuar basıncı ve sıcaklığı suyun buhar basıncı eğrisini izler.
Buharın etken olduğu jeotermal rezervuarlar:
Rezervuar basıncındaki akışkan sıcaklığının suyun buhar basıncı eğrisi sıcaklığından daha yüksek olması durumunda bu tür rezervuarlar oluşurlar. Rezervuardaki basıncı su buharı fazı kontrol etmektedir.
Bir jeotermal rezervuarın fiziksel durumu ve kimyasal özellikleri zamana bağlı olarak değişiklik gösterebileceği gibi aynı rezervuar içerisindede bir noktadan diğerine farklılıklar gösterebilir.
Örneğin sıvının etken olduğu bir rezervuar, üretim sonucu oluşan basınç düşümünden dolayı, zamanla iki fazlı bir jeotermal akışkan durumuna dönüşebilir.
Jeotermal enerji, hava kirliliği yaratmayan ve dikkatli kullanıldığında çevre sorunlarını en aza indirgeme özelliği olan bir enerji kaynağıdır. Jeotermal enerji kaynağının sürdürülebilir projelerde kullanılması amaçlanmalıdır.
Projelerin sürdürülebilir olması için jeotermal sistemlerin ve rezervuarların iyi bilinmesi ve varolan yeraltı özelliklerinin projelerin avantajına olacak şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir.
POWER ENERJİ
info@powerenerji.com
Tel & Whatsapp: 0532 745 27 63
Güneş Enerjisi ile elektrik üretimi nasıl yapılır? Bilgi verir misiniz?